Één van de grootste voordelen van het reizen en voor langere tijd verblijven in een ander land (zoals Ecuador), is dat je een ander perspectief op je eigen land gaat ontwikkelen. Als Nederlanders (en Belgen) zijn wij geneigd om te denken dat onze samenleving tot de beste ter wereld behoort en iedereen wel in Nederland en België zou willen wonen. Na ruim zes jaar leven in Ecuador raak je gewend aan de verschillen en zie je het betrekkelijke in van dit idee.
Ik moest hieraan denken toen ik laatst weer eens in een overvolle metro naar het centrum ging. Het openbaar vervoer in de miljoenenstad Guayaquil is snel, spotgoedkoop en zelfs naar de meest afgelegen wijken gaat elke vijf minuten wel een metro of bus. In Nederland en België reis je weliswaar veel comfortabeler en in de trein, metro of bus heeft elke reiziger meestal wel een eigen zitplaats, terwijl je hier schouder aan schouder staat met de persoon naast je. Je voelt de hete adem van degene achter je in je nek en je staat met je buik tegen een handtas, het achterste of wat voor lichaamsdeel ook van de persoon voor je aangedrukt. In Nederland waar “persoonlijke ruimte“ de norm is, zou men al gauw van “ongewenste intimiteiten” spreken. Daarentegen is “persoonlijke ruimte ” in Ecuador slechts een illusie en zolang je in het openbaar vervoer niet wordt aangerand lijkt niemand zich echt druk te maken over inbreuken op zijn of haar persoonlijke ruimte.
Op de terugweg met de metro vereist het uitstappen bij de halte vlakbij mijn huis planning, handigheid en ellebogenwerk. Doordat er aan de overkant een school is, stappen hier hordes luidruchtige scholieren in. Als een zalm die letterlijk tegen de stroom op moet zwemmen kom ik bij de uitgang. Toch herinnert een opschrift op elke deur van de metro er aan om niet in te stappen vooraleer de reizigers zijn uitgestapt.
De inwoners van Ecuador hebben echter een aparte relatie met de wetten en regels van hun land. Zij lijken deze eerder als suggesties, dan als heuse regels op te vatten. Zo is eten en drinken in de bus en metro verboden, maar ik zie regelmatig kinderen met ijsjes in de hand de metro en bus instappen. Laatst zag ik zelfs iemand met een grote zak patat. Niemand die er iets van zegt.
De warmte van de ander voelen, zweet- en etensluchtjes ruiken zonder geïrriteerd te raken, zijn echter ook tekens dat “lichamelijkheid” hier met minder taboes is omgeven dan wij gewend zijn.
Een voor ons misschien extreem voorbeeld hiervan is het zogenaamde “wildplassen”, in Nederland en België krijg je hier een fikse bekeuring voor. In Ecuador is dit een vrij algemeen waar te nemen fenomeen, wat doorgaans niet als een uiting van verfijnde cultuur wordt gezien, maar waar verder niemand echt aanstoot aan neemt, laat staan dat je er een bekeuring voor zou krijgen.
Borstvoeding geven in het openbaar is, naar wat ik heb begrepen, een issue in Nederland, waarbij vrouwen momenteel voor hun rechten opkomen, maar ook dit is in Ecuador sinds jaar en dag algemeen aanvaard en de gewoonste zaak van de wereld.
Leren omgaan met deze verschillen is in de afgelopen jaren goed voor mij geweest. Het leven in het tropische Guayaquil is chaotisch, rommelig, vaak beneden West-Europese normen qua hygiëne en “omgangsvormen”. Het vereist geduld, flexibiliteit en tolerantie om het hier uit te houden. Aan de andere kant voel ik me hier vrijer en meer verbonden met anderen.
Ik leerde hier ook meer te relativeren. Wij vinden onszelf soms zo belangrijk en willen controle uitoefenen, zodat anderen niet “over onze grenzen gaan” en inbreuk plegen op onze “persoonlijke ruimte”. Maar in het dagelijks leven van deze broeierige metropool word je eraan herinnerd dat wij misschien wel niet meer zijn dan een hoop mensen bij elkaar op die blauwe planeet in een oneindig universum.
Over Luc
In een vorig leven was ik lange tijd in België en Nederland werkzaam als klinisch maatschappelijk werker en coach en Ecuador werd geleidelijk een favoriete reis- en vakantiebestemming.
Aangetrokken door een andere cultuur, het gehele jaar door warme klimaat, de fascinerende gevarieerdheid van landschappen en bevolkingsgroepen en de vriendelijkheid en gastvrijheid van de bevolking, besloot ik in 2012 de stap te zetten en met mijn gezin naar (Guayaquil) Ecuador te emigreren.
Ik werk hier parttime als leraar Engels/Frans en freelance vertaler. In mijn columns en op mijn blog schrijf ik over mijn ervaringen, over thema ‘s met betrekking tot het leven en wonen in Ecuador en geïnspireerd door het leven in Ecuador meer specifiek over persoonlijke groei.
