Ongetwijfeld zijn de nieuwsberichten van de afgelopen weken over Ecuador ook aan jullie niet ongemerkt voorbij gegaan. Beelden van gewelddadige protesten in de hoofdstad Quito, plunderingen in andere grote steden en een toenemend repressief optreden van leger en politie waarbij doden en meer dan duizend gewonden vielen, waren vanaf 3 oktober jongstleden dagelijks in de media te zien.
Ironie van het lot: zelf was ik recent in Barcelona, het episch centrum van de protesten van separatistische Catalanen waar de traangasgranaten me bij wijze van spreken om de oren vlogen. Het valt trouwens op dat er op dit moment overal ter wereld wel ergens uitbarstingen van geweld zijn, onder andere in Hong Kong, Beyrouth, Port-au-Prince, en (voor mij) dichter bij huis in Santiago (Chili).
Politieke spanningen, sociale tegenstellingen, economische problemen… ze zijn overal aanwezig, zowel in rijke als in armere landen.
Het lijkt erop dat mensen zich tegenwoordig sneller tekortgedaan voelen en niet veel nodig hebben om uit hun dak te gaan. Daarnaast dragen de sociale media er ook toe bij om in een mum van tijd (al of niet fake) nieuws te verspreiden en mensen te mobiliseren.
Denk dus vooral niet dat dit soort protesten alleen in derde wereldlanden kunnen gebeuren, want het kan overal en sneller dan je denkt.
Laat ik echter enkele gedachten omtrent de situatie in Ecuador met jullie delen, want inmiddels ben ik alweer lang en breed terug en heb ik me enigszins kunnen verdiepen in wat er politiek en economisch in het land aan de hand is.
De protesten en betogingen begonnen nadat de regering begin oktober bekend maakte de reeds decennialang bestaande forse subsidie op brandstoffen (benzine, diesel en gas) stop te zetten, als onderdeel van een bezuinigingsprogramma en economisch herstelplan in samenwerking met het IMF.
Transportbedrijven, bus- en taxi-bedrijven begonnen hierop een staking waarbij de Conaie (beweging van de inheemse bevolking) zich aansloot. Deze beweging had reeds langer kritiek op het regeringsbeleid en gerechtvaardigde eisen op het gebied van mijnbouwprojecten, onderwijs en gezondheidszorg. De Conaie vond dat de verhoging van de brandstofprijzen tot een onverantwoorde stijging van de levensduurte zou leiden en eiste dat de maatregel zou worden ingetrokken.
De vraag is of dit protest gerechtvaardigd was/is. Een voorbeeld: een pond van om het even welk product wordt 1 dollarcent duurder als de benzine van de vrachtwagen waarmee 6000 pond wordt vervoerd 60 dollar meer gaat kosten.
Een rationele houding en rekening houden met objectieve gegevens is echter niet bepaald de eerste karakteristiek van Ecuadorianen.
Ook populisme en demagogie in het politieke veld zijn kenmerkend voor Ecuador. Zo zijn er aanwijzingen dat in de inheemse protestbeweging radicale politieke groeperingen waren geïnfiltreerd en verantwoordelijk voor (waarschijnlijk lang vooraf) geplande terroristische aanslagen met als doel de regering te doen vallen.
De regering heeft onder druk van het geweld bakzeil moeten halen. De maatregel werd ingetrokken. Stakingen en betogingen werden opgeheven en van de kant van de regering is een “dialoog” ingezet met de vertegenwoordigers van de inheemse bevolkingsgroepen die hierbij ook een eigen “economisch hervormingsplan” hebben ingebracht.
Hopelijk leiden deze gesprekken tot een akkoord over (enkele van de vele) hete hangijzers die de Ecuadoriaanse economie op helaas eerder korte dan lange termijn bedreigen. Zoals onder meer de uit de hand gelopen staatsschuld, de rigide arbeidsmarkt, de bijna failliete sociale zekerheid en het gebrek aan differentiatie van de export…
De protesten hebben geleerd dat een jarenlang gemarginaliseerde bevolkingsgroep zoals de inheemse bevolking niet langer genegeerd kan worden.
Maar essentieel lijkt mij dat in de opgestarte “dialoog” gezond verstand en bereidheid om te luisteren naar de argumenten van de tegenpartij aanwezig is, in plaats van het stigmatiseren en/of het zich afwenden van de ander.
De toekomst van Ecuador zal ervan afhangen.
Over Luc
In een vorig leven was ik lange tijd in België en Nederland werkzaam als klinisch maatschappelijk werker en coach en Ecuador werd geleidelijk een favoriete reis- en vakantiebestemming.
Aangetrokken door een andere cultuur, het gehele jaar door warme klimaat, de fascinerende gevarieerdheid van landschappen en bevolkingsgroepen en de vriendelijkheid en gastvrijheid van de bevolking, besloot ik in 2012 de stap te zetten en met mijn gezin naar (Guayaquil) Ecuador te emigreren.
Ik werkte hier parttime als leraar Engels/Frans en freelance vertaler, maar ben inmiddels met pensioen. In mijn columns en op mijn blog schrijf ik over mijn ervaringen, over thema ‘s met betrekking tot het leven en wonen in Ecuador en geïnspireerd door het leven in Ecuador meer specifiek over persoonlijke groei.
