Het Amazone-gebied dat maar liefst negen Zuid-Amerikaanse landen omvat is bekend als ‘s werelds grootste tropisch regenwoud en vindplaats van miljoenen verschillende planten- en diersoorten. Daarnaast is het sinds generaties het woongebied van inheemse volkeren onder andere, in Ecuador, de Waorani.
In april 2019 haalden de Waorani wereldwijd de pers doordat hun woongebied ten prooi dreigde te vallen aan een grote petroleum-multinational. Zij lieten dit echter niet over hun kant gaan en spanden samen met enkele internationale organisaties juridische processen aan om te beletten dat hun grondgebied (van 180.000 hectare) voor aardolie-exploitatie in gebruik zou worden genomen.
Het Gerechtshof van de Provincie Pastaza stelde hen in het gelijk en verbood aardoliewinning op hun grondgebied zonder dat de Waorani door middel van een volksraadpleging voorafgaand zouden worden geconsulteerd. De rechters baseerden zich hiervoor op de Ecuadoriaanse grondwet van 2012 die de rechten van inheemse volkeren op hun woongebied als onvervreemdbaar en onaantastbaar heeft omschreven.
De tegenpartij zal desondanks tegen de uitspraak in beroep gaan en stelt zich op het standpunt dat met de betrokken stammen overeenkomsten waren gesloten in 2012. Volgens de Waorani zijn deze overeenkomsten echter frauduleus en zouden overheidsfunctionarissen smeergelden hebben ontvangen van de betrokken oliemaatschappij. Zij zouden nooit hun tropisch regenwoud verkopen aan internationale oliemaatschappijen.
Tegen de achtergrond van nieuwe juridische stappen van de kant van de Ecuadoriaanse autoriteiten is de Waorani-gemeenschap in staat van paraatheid en organiseert regelmatig bijeenkomsten om de situatie te evalueren en hun (territoriale) rechten te verdedigen.
Er is op dit moment in Ecuador de tendens aanwezig om ondanks de schade aan het milieu en de volksgezondheid mijnbouw- en petroleum-exploitatie te bevorderen met als reden dat deze projecten de betrokken regio’s aanzienlijke voordelen zouden opleveren qua werkgelegenheid, modernisering en verbetering van de levensstandaard. Volgens de indiaanse gemeenschappen zijn dit drogredenen en volstaat het om de plaatsen in het Amazonegebied te bezoeken waar reeds jarenlang petroleum wordt gewonnen. De armoede van de bevolking is notoir en tot dusver was er nauwelijk politieke wil om substantiële veranderingen te verwezenlijken.
Er zijn echter tekenen van hoop. De huidige Ecuadoriaanse regering geeft momenteel bij herhaling aan veel belang te hechten aan voortzetting van de dialoog met de inheemse bevolkingsgroepen om onder andere het intercultureel (tweetalig) onderwijs, zoals in de Grondwet omschreven, opnieuw in te voeren en daadwerkelijk de onderwijs- en gezondheids-infrastructuur in het Amazonegebied in interculturele zin verder te herstructureren.
Dit zijn belangrijke stappen in de erkenning van de autonomie en eigen cultuur van een bevolkingsgroep die recht heeft op alternatieven voor hun economische en sociale ontwikkeling die hun leefomgeving en het milieu respecteren. Het is dan ook belangrijk om deze ontwikkelingen van nabij te blijven volgen.
Over Luc
In een vorig leven was ik lange tijd in België en Nederland werkzaam als klinisch maatschappelijk werker en coach en Ecuador werd geleidelijk een favoriete reis- en vakantiebestemming.
Aangetrokken door een andere cultuur, het gehele jaar door warme klimaat, de fascinerende gevarieerdheid van landschappen en bevolkingsgroepen en de vriendelijkheid en gastvrijheid van de bevolking, besloot ik in 2012 de stap te zetten en met mijn gezin naar (Guayaquil) Ecuador te emigreren.
Ik werk hier parttime als leraar Engels/Frans en freelance vertaler. In mijn columns en op mijn blog schrijf ik over mijn ervaringen, over thema ‘s met betrekking tot het leven en wonen in Ecuador en geïnspireerd door het leven in Ecuador meer specifiek over persoonlijke groei.
