San Agustín is één van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van Zuid-Amerika. Een mysterieuze indianenstam antropomorfe bouwde de beelden die je er als grafzerken ziet staan.
Het pad slingert zich door het heuvelachtige, groene oerwoud. Niets bijzonders zou je zeggen, ware het niet dat hier en daar opeens een stenen beeld opdoemt. Sommige zijn maar twintig centimeter hoog, andere enkele meters. De grootste wegen duizenden kilo's. Bosque de las Estatuas, het bos van beelden, ligt een paar kilometer buiten San Agustín in de jungle van zuidwest Colombia.
Antropomorfe beelden
Het zijn veelal antropomorfe afbeeldingen, figuren die half mens half dier zijn. De jaguarman bijvoorbeeld. Ook komen de adelaar, krokodil, muis, slang en kikker vaak terug.
Andere beelden hebben een menselijke voorkant en een dierlijk alter ego op rugzijde. Weer andere lijken net gemaskerde monsters. Uitgehakt in vulkanische steen zoals andesiet en tufsteen.
Amandelvormige ogen
Het zijn vooral mannelijke afbeeldingen. Ze hebben uitpuilende amandelvormige ogen, een platte neus en grote monden met geaccentueerde hoektanden. De stijl waarin de figuren zijn afgebeeld is typerend.
Sommige beelden hebben een aantal strijders om zich heen, wat hun belang tijdens het leven uitbeeldt of hun verbinding met het goddelijke.
Soort grafstenen
De beelden houden wacht bij voormalige graftombes, waarin kostbare schatten van goud en aardewerk werden achtergelaten. Sommige sarcofagen liggen er nog steeds.
De beelden zijn dus een soort grafstenen. Vaak staan ze inderdaad ook in groepjes bij elkaar, zoals je zou verwachten op begraafplaats. Je vindt ze echter ook alleen. Uit het niets staan ze er dan. Of in een lange sliert, zoals bij het Bosque de las Estatuas.
Mysterieuze indianenstam
Welk volk de beelden produceerde is onduidelijk. De indianenstam in de regio moet al aan interne strijd ten onder zijn gegaan voordat de Spanjaarden in de regio van San Agustín arriveerden. Over de bouwers van de beelden is niets bekend.
Sommige historici denken dat de indianen voor de komst van de Spanjaarden al uit het gebied waren weggetrokken. Maar sporen daarvan zijn nooit terug gevonden. De mysterieuze indianenstam lijkt wel plotseling van de aardbodem verdwenen te zijn.
San Agustín indianen
Waarschijnlijk leefden de San Agustín indianen tussen de zesde en veertiende eeuw na Christus. Al zijn er ook wetenschappers die hun herkomst herleiden tot maar liefst 5000 jaar voor Christus.
Het is, kortom, lastig schatten zonder enige geschreven overlevering. Of er een verband bestaat met vergelijkbare beelden op het Chileense Paaseiland is evenmin duidelijk.
Alto de los Ídolos
Zo'n vijfhonderd beelden zijn tot nu toe teruggevonden en schoongemaakt. De grootste afbeelding staat in Alto de los Ídolos. Hij is zeven meter hoog.
De eerste beelden werden herontdekt halverwege de achttiende eeuw. De eerste die er over schrijft, is de monnik Juan de Santa Gertrudis in 1757, in zijn boek Maravillas de La Naturaleza.
Je kunt het archeologische gebied, dat als één van de belangrijkste in Zuid-Amerika bekend staat, per voet, te paard of in een jeep verkennen. Om alle belangrijke plekken rustig te bezoeken, heb je zo'n drie dagen nodig.
FARC
Het toerisme in de regio komt de laatste jaren langzaam weer op gang. Tot voorkort zat hier de klad in door aanhoudende, gewelddadige conflicten tussen het regeringsleger en de Marxistische rebellenbeweging FARC.
De laatste tijd lijkt het echter rustiger. Zorg wel dat je nog altijd van tevoren checkt hoe de huidige veiligheidssituatie op het moment is. Want de FARC heeft zijn strijd nog niet geheel opgegeven.
Wat is er te doen in San Agustín?
- Bezoek het Parque Arqueológico, 2,5 kilometer van de stad San Agustín. Hier vind je vele beelden, tombes en grafheuvels. Welk volk de beelden produceerde is onduidelijk.
- In het Museo Arqueológico vind je kleinere beelden en aardewerk. Ook vind je hier meer informatie over de tombes en grafheuvels.
- Het Alto de los Ídoles park ligt ook dichtbij San Agustín. Hier staat het grootste beeld dat gevonden is. Dit beeld is wel zeven meter lang.
- Ben je even klaar met de beelden en de graftombes? Loop dan naar één van de twee mooie watervallen: Salto de Bordones of Salto del Mortiño.
- De rivieren in het gebied van San Agustín lenen zich uitstekend voor kajakken en raften. De beste tijd om te raften is in de maanden juni en juli.
